Jak przygotować się do powrotu do edukacji stacjonarnej? (cz. II)

Przed nami powrót do „trochę innej” szkoły. Pierwsze dni nauki hybrydowej mają za sobą nauczyciele i nauczycielki, ich uczniowie i uczennice oraz dyrekcja edukacji wczesnoszkolnej i klas 1-3. Do końca maja prawdopodobnie w świat edukacji stacjonarnej ponownie wkroczą uczniowie i uczennice wszystkich klas szkół podstawowych i średnich. By wesprzeć grono pedagogiczne w tym wymagającym czasie przygotowaliśmy pomysły, które sprawdziły w innych szkołach. Znajdziecie je w tabelach poniżej.

Z tego wpisu dowiecie się, jak w zmiennych okolicznościach projektować środowisko uczenia się, jaką komunikację prowadzić z rodzicami, by odpowiedzieć na ich obawy, wspierając w ten sposób uczniów i uczennice, oraz jak zabezpieczyć ryzyko transmisji wirusa poprzez wprowadzenie odpowiednich procedur. Korzystajcie z inspiracji dowolnie, rozmawiajcie o nich i decydujcie, co najlepiej sprawdzi się u Was. W tym procesie warto też zapytać o zdanie samych uczniów i uczennice!

Zachęcamy do zapoznania się również z pierwszą częścią artykułu „Jak przygotować się do powrotu do edukacji stacjonarnej? Część pierwsza”.

3. Projektowanie środowiska uczenia się 

Warto dostosować metody nauczania i oceniania do zmienionych okoliczności oraz stopniowo wprowadzać uczniów i uczennice do ponownego poznawania treści przedmiotowych.

W ramach przygotowań

• Przedyskutujcie w radzie pedagogicznej, co jesteście skłonni zmienić w całej szkole w toku powrotu (np. rezygnacja z ocen w pierwszych dniach lub tygodniach, praca metodą projektu, itp.). Zakomunikujcie to uczniom i uczennicom oraz ich rodzicom. 
• Jeśli chcecie wprowadzić w metodach pracy konkretne zmiany, zorganizujcie lekcję otwartą lub krótkie szkolenia w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia, by wszyscy nauczyciele i nauczycielki mogli poznać te podejścia. 
• Zorganizujcie spotkania zespołów przedmiotowych, w ramach których możecie wypracować angażujące uczniów i uczennice sposoby pracy nad treściami przedmiotowymi (np. wprowadzania nowych tematów, powtarzania materiału, itp.).

W pierwszych dniach lub tygodniach

• Zorganizujcie zajęcia na świeżym powietrzu na szkolnym boisku, w okolicach szkoły lub w ramach wyjścia poza szkołę (np. do lasu).
• Zrezygnujcie z oceniania stopniami przez pierwszy tydzień lub dwa tygodnie pracy stacjonarnej. 
• Sprawdzając stan wiedzy uczniów i uczennic połóżcie nacisk na metody, które nie generują dodatkowego stresu (np. praca w grupach zbierających informacje, które uczniowie i uczennice pamiętają z ostatniego działu).
• Skupcie się na tym, czego uczniowie i uczennice się nauczyli a nie na tym, czego nie umieją, tworząc okazje do zademonstrowania tego, co uczniowie i uczennice zapamiętali i co było dla nich ciekawe.
• Odłóżcie na później testowanie, kartkówki i sprawdziany (najlepiej gdyby było to możliwe na wszystkich przedmiotach).
• Zaproście uczniów i uczennice do pracy w parach i grupach. Wesprze to integrację klasy i odbuduje relację pomiędzy młodymi ludźmi.
• Połóżcie nacisk na zadania dające uczniom i uczennicom wybór. 
• Wykorzystajcie metody, które maksymalnie angażują wszystkich uczniów i uczennice w klasie (np. metodę projektu, pracę w grupach).
• Sprawdźcie z uczniami i uczennicami, który z tematów / działów jest dla nich najciekawszy i jemu poświęćcie pierwszą lekcję po powrocie.
• Sprawdźcie z uczniami i uczennicami, który z przerabianych zdalnie tematów / działów był dla nich najtrudniejszy i który chcieliby wspólnie powtórzyć (np. w grupach zbierając to, co zapamiętali lub pracując nad tworzeniem zadań do rozwiązania przez inne grupy). 
• Zorganizujcie tydzień (lub dwa tygodnie) pracy bez podręczników.
• Zaproponujcie uczniom i uczennicom refleksję nad ich procesem uczenia się – czego dowiedzieli się o nim w czasie nauczania zdalnego, co wykorzystywali i jak te wnioski można wykorzystać w edukacji stacjonarnej. 
• Możecie skorzystać z naszych inspiracji (gier, zabaw i ćwiczeń) na zajęcia przedmiotowe: ćwiczenie na etykę „Jestem solidarny, jestem solidarna”; gra na matematykę „Chronimy bioróżnorodność. Dodawanie, odejmowanie i mnożenie pisemne”; gra kooperacyjna na matematykę „Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Gra matematyczna z wykorzystaniem danych statystycznych”; escape room na geografię „Korzenny świat, czyli historyczne wyprawy po przyprawy i ich globalne konsekwencje”; gra na język polski „Współ-zależn-ości. Globalnie o słowotwórstwie”.

4. Współpraca i komunikacja z rodzicami 

Zadbajcie o to, by rodzice potrafili wesprzeć swoje dzieci w powrocie do stacjonarnej szkoły, poprzez odpowiedzenie na ich obawy i nadzieje.

W ramach przygotowań

• Przygotujcie anonimową ankietę dla rodziców z pytaniami o to, czego obawiają się oni i ich dzieci w kontekście powrotu do szkoły i czego potrzebują.
• Przygotujcie dla rodziców informację wyjaśniającą podejście pedagogiczne, które szkoła przyjmuje w toku powrotu do edukacji stacjonarnej (np. dlaczego nie stawiacie ocen, dlaczego pracujecie metodą projektu, dlaczego przerwy i część zajęć odbywa się na świeżym powietrzu).
• Przygotujcie dla rodziców informację wyjaśniającą zasady powrotu do szkoły: procedury bezpieczeństwa obowiązujące w szkole; zasady funkcjonowania edukacji hybrydowej; jak będzie wyglądał dzień w szkole – co będzie tak samo jak dawniej, a co będzie inaczej.
• Przygotujcie dla rodziców zestaw praktycznych wskazówek: o co zadbać przed powrotem do szkoły; co komunikować uczniom i uczennicom (a czego nie komunikować); jak reagować na trudne zachowania dzieci.

W pierwszych dniach lub tygodniach 

• Poinformujcie rodziców o działaniach podjętych przez szkołę, mających na celu ponowne wdrożenie ich dzieci nauki stacjonarnej (np. w postaci cotygodniowego listu dyrektora do rodziców).
• Zorganizujcie spotkanie informacyjne z rodzicami (lub chętnymi rodzicami), by odpowiedzieć na pytania i rozwiać ich obawy.
• Zorganizujcie wspólne spotkanie online uczniów i uczennic, nauczycieli i nauczycielek oraz rodziców jednej klasy, by zobaczyć się i wspólnie porozmawiać.

5. Zapewnienie bezpieczeństwa

Wprowadźcie procedury, które zredukują ryzyko transmisji wirusa i maksymalnie zabezpieczają wszystkich pracowników szkoły oraz uczennice i uczniów.

W ramach przygotowań 

• Wypracujcie z gronem pedagogicznym i rodzicami sposób wprowadzania rozwiązań, który zapewni realizację założeń nauczania hybrydowego.
• Przygotujcie informacje dla rodziców na temat obowiązujących procedur bezpieczeństwa i ją udostępniajcie.
• Zweryfikujcie i zaktualizujcie procedurę reagowania w wypadku wykrycia lub podejrzenia zakażenia

W pierwszych dniach lub tygodniach 

• Zaplanujcie przerwy i jak największą liczbę zajęć na świeżym powietrzu.
• Ustalcie, w jaki przyjazny sposób będziecie przypominali sobie i uczniom i uczennicom o stosowaniu tych zasad.
• Zaangażujcie uczniów i uczennice we wspólne tworzenie przyjaznych oznaczeń graficznych prezentujących najważniejsze zasady sanitarne oraz ustalcie zasady wzajemnego przypominania sobie o nich. 

Autorki i autorzy: Katarzyna Grubek, Iwona Kluge, Tomek Kołodziejczyk, Elzbieta Krawczyk, Danuta Sterna, Małgorzata Stodulna, Michał Szczepanik, Michał Tragarz, Jędrzej Witkowski, Sylwia Żmijewska-Kwiręg.